همانطور که قبلاً هم گفتم، در کلیسای کاتولیک لاتین، نظامهای رهبانی متعددی وجود دارد که هرکدامشان آرمانهای مشخصی دارند.
در مسیحیت احکام و قوانینی وجود دارد که همهٔ مسیحیان مؤظف به اطاعت و عمل به آنها هستند. این احکام و قوانین، عمومی و عادی هستند؛ مثل دزدی نکن، قتل نکن، طمع نکن و…
راهبان علاوه بر احکام عمومی و عادی، باید احکام و قوانین رهبانی را نیز اطاعت و اجرا کنند.
همهٔ احکام و قوانین رهبانی از سوگندهای سهگانه (فقر-تجرد-اطاعت) صادر میشود.
(بهدلیل طولانیشدن مطلب، قوانین را بدون ذکر منبع و آیات مینویسم.)
فهرست احکام و قوانین رهبانی که در کتابمقدس آمدهاند:
(قسمتهای داخل پرانتز، از سنتهای کلیسایی، سنتهای پدران صحرا، نوشتههای پدران کلیسا، راهبان و قدیسان، قواعد رهبانی و همچنین قواعد کنون کلیسا آورده شده است.)
فقر و دوری از مالکیت دنیایی. (راهبان غیر از جامهٔ رهبانی، کتابمقدس، دمپایی یا کفش، کتاب دعا، تسبیح و غذای ساده، نباید هیچچیزی برای خود داشته باشند بلکه همهٔ وسایل متعلق به همهٔ راهبان است و مالکیت شخصی وجود ندارد. در اصل، تمام دارایی یک راهب فقط خود خداست.)
تجرد و عفت. (رهبان باید مجرد بوده تا آخر عمرش مجرد باقی بماند. ازدواج بهواسطهٔ سوگند تجرد، برای یک راهب حرام میشود. او باید مطلقاً پرهیزکار و عفیف بماند.)
اطاعت و پیروی از خدا، کتابمقدس، کلیسا، قوانین رهبانی و راهباعظم.
وفاداری به سوگندها. (راهب باید به همیشه سوگندهای خود را بهیاد داشته باشد و نمیتواند سوگندهایش را بشکند.)
ترک خانواده برای زندگی رهبانی.
پوشیدن جامهٔ رهبانی. (راهب باید همیشه جامهٔ رهبانی خود را بر تن داشته باشد؛ جامهٔ رهبانی به راهب یادآوری میکند که وقف خداست و نباید مرتکب ذرهای گناه شود. همچنین این جامهها به «جامهٔ قدیسین» و نماد توبه معروف است.)
گوشهنشینی، تنهایی و دوری از جامعه. (راهب با زندگی خارج از جامعه، خود را از همهٔ مسائل دنیوی و مادی، گناهکاریها و ناآرامیها دور میکند و در آرامش رهبانی به دعا و مراقبه میپردازد.)
سکوت و دوری از حرافی و سخنان غیرضروری. (رهبانان باید روزهٔ سکوت داشته باشند و از حرفزدن بپرهیزند.)
دعا و عبادت دائمی. (راهبان باید دائماً در حال دعا، عبادت، ذکر و تسبیح خداوند باشند. آنان موظف به شرکت و حضور مستمر و منظم و دقیق در «آیینعبادی ساعتها» هستند.)
روزه و پرهیز از خوردن گوشت و چربی. (راهبان باید از غذاهای ساده و سالم استفاده کنند و از پرخوری و شکمبارگی بپرهیزند.)
دوری از نوشیدن شراب و مسکرات.
تفکر دربارهٔ خدا و مسائل معنوی و روحانی. (راهب نباید به مسائل دنیوی و مادی فکر کند.)
تواضع، فروتنی و افتادگی (، سربهزیری، بیآزاری و ادب)
سادگی، سادهزیستی و سادهگرایی. (راهبان باید مطلقاً ساده زیست باشند و از تجملات اجتناب کنند.)
ریاضت، تنبیه، تهذیب نفس و سختیدادن به خود. (اگر راهبی مرتکب گناهی شده باشد باید خود را مجازات کند مثلاً روی زمین سفت بخوابد، روزههای طولانی بگیرد، خودش را زندانی کند و یا خودش را شلاق زند؛ البته ریاضت تا جایی که به جسم آسیب جدیای نرسد جایز و شرعی است. ریاضت، روح آدمی را تصفیه و خالص میکند.)
کارکردن و دوری از تنبلی. (البته میتوان در مواقع ضروری مانند نبودِ کار و گرسنگی، از دیگران صدقه گرفت.)
سخاوت، بخشندگی و دادن صدقه و کمک به فقرا. (در شرایطی که پول یا وسیلهای اضافه میآید حتماً باید آن را به فقرا و برای یک راهب طمع و ثروت اندوزی حرام است.)
محبت به همهٔ انسانها (دوست و دشمن) و پرهیز از خشونت، دعوا و فحاشی.
(الگوبرداری و پیروی از یسوع مسیح و قدیسان.)
(دوری از آزار و اذیت و کشتار حیوانات.)
(دوری از آسیبزدن به طبیعت.)
(دوری از علم و دانش غیرمذهبی؛ البته بعضی از نظامها تحصیلات علوم غیرمذهبی را نیز جایز میدانند مثلاً نظام فرانسیسکن از علوم غیرمذهبی نفی میکند اما نظام دومینیکن به تحصیل علم توصیه میکند.)
(استفادهنکردن از عطر و زیورآلات بهجز صلیب.)
(زندگی در خلوت و صومعهنشینی.)
(مطالعهٔ روزانهٔ کتابمقدس.)
(راهبان نباید بدون اجازهٔ راهباعظم، صومعه را ترک کنند.)
(راهبان باید با برنامهٔ رهبانی در صومعه زندگی کنند، مثلاً سرساعت مشخص بخوابند، بیدار شوند، غذا بخورند، کار کنند، عبادت کنند، مطالعه کنند و…)
(در صومعه زمانهایی وجود دارد که وقتآزاد است و راهبان میتوانند قدم بزنند، استراحت کنند، از صومعه خارج شوند، با یکدیگر صحبت کنند و…)
همچنین راهبانی که بهطور کاملاً تنها (رهبانیت انفرادی) زندگی میکنند نیز باید از این قوانین پیروی کنند.
نکته: بعضی از نظامها (مثل دومینیکن، فرانسیسکن و…) بهجای گوشهنشینی و تنهایی به خدمت در جامعه و در بین مردم توصیه میکنند. (فرایاران)
پیشنهاد میکنم که شما نیز این قوانین را درپیش بگیرید تا طعم آرامش رهبانی را بچشید.
+در خداوند، شاد و آرام باشید، آمین+